Grocott's Mail
    Facebook Twitter Instagram
    Monday, June 23
    Facebook Twitter Instagram
    Grocott's Mail
    • NEWS
      • Courts & Crime
      • Features
      • Politics
      • People
      • Health & Well-being
    • SPORT
      • News
      • Results
      • Sports Diary
      • Club Contacts
      • Columns
      • Sport Galleries
      • Sport Videos
    • OPINION
      • Election Connection
      • Makana Voices
      • Deur ‘n Gekleurde Bril
      • Newtown… Old Eyes
      • Incisive View
      • Your Say
    • CUE
      • Cue Archives
    • ARTSLIFE
      • Makana Sharp!
      • Visual Art
      • Literature
      • Food
      • Festivals
      • Community Arts
      • Going Places
    • OUR TOWN
      • What’s on
      • Spiritual
      • Emergency & Well-being
      • Covid-19
      • Safety
      • Civic
      • Municipality
      • Weather
      • Properties
        • Grahamstown Properties
      • Your Town, Our Town
    • OUTSIDE
      • Enviro News
      • Gardening
      • Farming
      • Science
      • Conservation
      • Motoring
      • Pets/Animals
    • ECONOMIX
      • Business News
      • Entrepreneurship
      • Personal Finance
    • EDUCATION
      • Education NEWS
      • Education OUR TOWN
      • Education INFO
    • EDITORIAL
    Grocott's Mail
    You are at:Home»Uncategorized»Kuyenyuka ukuthathela umthetho ezandleni
    Uncategorized

    Kuyenyuka ukuthathela umthetho ezandleni

    Grocott's MailBy Grocott's MailJanuary 4, 2013No Comments4 Mins Read
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email

    Indoda ekumashumi mathathu iminyaka (30) ithe yabethwa kanobom liqela labahlali nabebelugcwabevu ngumsindo kwilokishi iHlalani kwiMpuma yesixeko saseRhini emva kokuba ethe wakrokrelwa njengendoda enebango kumabonakude obiw kwisitalato iLombo kwilokishi yaseTantyi. Abazibonele ngamehlo bathi ubebotshwe ngocingo ezandleni erhuqwa ngetekisi.

    Othethela amapolisa uInspektha Malinda Coetzer uthi umenzakalo walendoda ubumkhulu kakhulu kuba ishiyeke namanxeba amane nabefuna ukuthungwa. Kwaye ube ekhuthukile kulomzimba ungasentla kukurhuqwa. Le ndoda ibikhululwe zonke impahla zayo ze yanyanyelwa ukuba ibaleke inxibe isuti yesele kwisitalato saseTantyi ikhwaza isithi “ndilisela”. 

    Emva kokufumana unyango lendoda ivule ityala lokuzama ukubulala. Kodwa ngokuguquka kwezinto ithe yabanjwa ngamapolisa aseRhini ibekwa ityala lokuqhekeza izindlu nobusela. Oku kulandela ubungqina obubonise ukuba ngokwenene lendoda ibinezinto kanye ezi bezichazwe njengezilahlekileyo kwisitalato iLombo.

    Sele evelile enkundleni, ungqine watsho uCoetzer. Ngabanye abatyholwa ababini, omnye umashumi mabini anesixhenxe (27) omnye amashumi mathathu anesithandathu (36) iminyaka abakwavele enku ngokwayamene nelityala.

    Kaalgat
    Kwesinye isiganeko esahlukileyo, indida ekrokrelwa ngokuba unomathotholo wesithuthi, amacwecwe (CDs) kunye neewheel caps kwitekisi ethile, izingelwe ze yahanjiswa ze ngumqhubi wetekisi encedisana nomntakwabo. Esi sehlo senzeke kwidlela iRaglan Road eFingo Village.

    Umqhubi wetekisi, uBongani Gedze, nowaziwa njengo Stunki uthi bamkhulule impahla khona ukuze abahlali babone ukuba ulisela.  

    “Isebenzile kuba uye wasixelela ukuba ziphi iiwheel caps saya kulendawo ahlala kuyo sazifumana,” uhambise watsho uGedze.

    UGedze ugxininise ngelithi abakhange bambethe umtyholwa lo kwaye bavule netyala emapoliseni, kodwa uInspektha Coetzer akhange alifumane idokethi elinelityala. Umtyholwa usahamba hamba apha phandle.

    UCoetze uthi amapolisa aseRhini athande ukuxhalaba ngabantu abathathela umthetho ezandleni zabo watsho esithi “lendlela yokwenza izinto intsha bayibeke esweni kwaye ayikho mthethweni.”

    Ukubethwa komntu luninzi lwabantu

    Usekela ntloko wesebe lezomthetho kwiDyunivesithi iRhodes, uAdvocate Les Roberts uthi ukubethwa komntu ngabahlali kwenzeka emva kokuba ulwaphulo mthetho lungalawuleki naxa abantu benomsindo babe befuna ukuba abophuli mthetho bafumane isigwebo ngokukhawuleza.

    “Lendlela yokwenza ayamkelekanga kwange akukho meko inokwenziwa phantsi kwayo. Isigwebo esenziwe ngabahlali bezenzela asikho mthethweni kwaye silulwaphulo mthetho wokubetha nokubulala, kwaye lendlela yenza abantu aba babengabaphuli mthetho bona kuqala” waleke watsho uRoberts.

    Wangeze ngelithi akukho mntu okanye qela linelungelo ukuthathela ezandleni zawo umthetho ngokugqeba okanye ukuzenza onobuthixo.

    Le ndlela yokwenza ingathi futhi iphazamisane nendima yenkundla yamatyala.

    Uhlohli wezifundo zecriminology kwiDyunivesithi iFort Hare, uEarl Taylor uthi “ngokomthetho bonke abo babandakanyekayo ekubetheni umntu beliqela nokuba ngubani obethe isithonga esilimaza kakhulu angathi abekwe ubutyala ngokubulala njongomntu owenze eso sehle ngokuzithandela kwaye atshutshiswe.

    Ukuba ayiqwalaselwa lemeko ngabezomthetho, lendlela yokwenza izinto ingakhokelela ekubeni kwaphuke indlela eyamkelekileyo yomthetho, imoshe umsebenzi wamapolisa nowenkundla” uvale ngelitshoyo uTaylor.

    Indoda ekumashumi mathathu iminyaka (30) ithe yabethwa kanobom liqela labahlali nabebelugcwabevu ngumsindo kwilokishi iHlalani kwiMpuma yesixeko saseRhini emva kokuba ethe wakrokrelwa njengendoda enebango kumabonakude obiw kwisitalato iLombo kwilokishi yaseTantyi. Abazibonele ngamehlo bathi ubebotshwe ngocingo ezandleni erhuqwa ngetekisi.

    Othethela amapolisa uInspektha Malinda Coetzer uthi umenzakalo walendoda ubumkhulu kakhulu kuba ishiyeke namanxeba amane nabefuna ukuthungwa. Kwaye ube ekhuthukile kulomzimba ungasentla kukurhuqwa. Le ndoda ibikhululwe zonke impahla zayo ze yanyanyelwa ukuba ibaleke inxibe isuti yesele kwisitalato saseTantyi ikhwaza isithi “ndilisela”. 

    Emva kokufumana unyango lendoda ivule ityala lokuzama ukubulala. Kodwa ngokuguquka kwezinto ithe yabanjwa ngamapolisa aseRhini ibekwa ityala lokuqhekeza izindlu nobusela. Oku kulandela ubungqina obubonise ukuba ngokwenene lendoda ibinezinto kanye ezi bezichazwe njengezilahlekileyo kwisitalato iLombo.

    Sele evelile enkundleni, ungqine watsho uCoetzer. Ngabanye abatyholwa ababini, omnye umashumi mabini anesixhenxe (27) omnye amashumi mathathu anesithandathu (36) iminyaka abakwavele enku ngokwayamene nelityala.

    Kaalgat
    Kwesinye isiganeko esahlukileyo, indida ekrokrelwa ngokuba unomathotholo wesithuthi, amacwecwe (CDs) kunye neewheel caps kwitekisi ethile, izingelwe ze yahanjiswa ze ngumqhubi wetekisi encedisana nomntakwabo. Esi sehlo senzeke kwidlela iRaglan Road eFingo Village.

    Umqhubi wetekisi, uBongani Gedze, nowaziwa njengo Stunki uthi bamkhulule impahla khona ukuze abahlali babone ukuba ulisela.  

    “Isebenzile kuba uye wasixelela ukuba ziphi iiwheel caps saya kulendawo ahlala kuyo sazifumana,” uhambise watsho uGedze.

    UGedze ugxininise ngelithi abakhange bambethe umtyholwa lo kwaye bavule netyala emapoliseni, kodwa uInspektha Coetzer akhange alifumane idokethi elinelityala. Umtyholwa usahamba hamba apha phandle.

    UCoetze uthi amapolisa aseRhini athande ukuxhalaba ngabantu abathathela umthetho ezandleni zabo watsho esithi “lendlela yokwenza izinto intsha bayibeke esweni kwaye ayikho mthethweni.”

    Ukubethwa komntu luninzi lwabantu

    Usekela ntloko wesebe lezomthetho kwiDyunivesithi iRhodes, uAdvocate Les Roberts uthi ukubethwa komntu ngabahlali kwenzeka emva kokuba ulwaphulo mthetho lungalawuleki naxa abantu benomsindo babe befuna ukuba abophuli mthetho bafumane isigwebo ngokukhawuleza.

    “Lendlela yokwenza ayamkelekanga kwange akukho meko inokwenziwa phantsi kwayo. Isigwebo esenziwe ngabahlali bezenzela asikho mthethweni kwaye silulwaphulo mthetho wokubetha nokubulala, kwaye lendlela yenza abantu aba babengabaphuli mthetho bona kuqala” waleke watsho uRoberts.

    Wangeze ngelithi akukho mntu okanye qela linelungelo ukuthathela ezandleni zawo umthetho ngokugqeba okanye ukuzenza onobuthixo.

    Le ndlela yokwenza ingathi futhi iphazamisane nendima yenkundla yamatyala.

    Uhlohli wezifundo zecriminology kwiDyunivesithi iFort Hare, uEarl Taylor uthi “ngokomthetho bonke abo babandakanyekayo ekubetheni umntu beliqela nokuba ngubani obethe isithonga esilimaza kakhulu angathi abekwe ubutyala ngokubulala njongomntu owenze eso sehle ngokuzithandela kwaye atshutshiswe.

    Ukuba ayiqwalaselwa lemeko ngabezomthetho, lendlela yokwenza izinto ingakhokelela ekubeni kwaphuke indlela eyamkelekileyo yomthetho, imoshe umsebenzi wamapolisa nowenkundla” uvale ngelitshoyo uTaylor.

    Previous ArticleCycling community mourns legend
    Next Article I failed matric – now what?
    Grocott's Mail

      Comments are closed.

      Code of Ethics and Conduct
      GROCOTT’S SUBSCRIPTION
      RMR
      Listen to RMR


      Humans of Makhanda

      Humans of Makhanda

      Weather    |     About     |     Advertise     |     Subscribe     |     Contact     |     Support Grocott’s Mail

      © 2025 Maintained by School of Journalism & Media Studies.

      Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.